Veelgestelde vragen

Wat is het Kolenspoor? 

Het Kolenspoor was tot lang in de 20ste eeuw de slagader van de Limburgse mijnregio. Het treinspoor vervoerde arbeiders, materialen en steenkool tussen de mijnsites van Beringen tot Maasmechelen. Provincie Limburg zal het oude treinspoor nu omvormen tot een unieke fietssnelweg, de F75, die de regio zal verbinden en versterken. Het project wordt uitgewerkt volgens drie sporen: het wordt een innovatief mobiliteitsnetwerk, een groen-economisch netwerk en een ruimte om te ontmoeten en te beleven. 

Wie voert dit project uit? En wie financiert het? 

Provincie Limburg is de trekker van dit project. De fietssnelweg wordt gefinancierd door de provincie Limburg en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid.

Ook de zeven Kolenspoorgemeenten zijn betrokken. De burgemeesters en schepenen van As, Beringen, Genk, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Maasmechelen en Zonhoven ondertekenden de samenwerkingsovereenkomst samen met de betrokken gedeputeerden van de provincie. 

Wat zijn de plannen voor het Kolenspoor? 

Het Kolenspoor wordt uitgewerkt volgens drie sporen. Het wordt een innovatief mobiliteitsnetwerk, een groen-economisch netwerk en een ruimte om te ontmoeten en te beleven. Vandaag ligt de focus voornamelijk op het eerste spoor. In 2024 staat de aanleg van het ontbrekende stuk tussen Genk en As op de planning. Nadien volgen andere ontbrekende schakels en worden de stukken waar je vandaag al kan fietsen waar nodig verbeterd naar het kwaliteitsniveau van een fietssnelweg. De bedoeling is dat de fietssnelweg volledig fietsklaar is in 2030. 

Het Kolenspoor biedt ook kansen op vlak van economische innovatie en sociaal ondernemerschap. We willen dan ook voluit de kaart trekken van publiek-private samenwerking en het Kolenspoor inzetten als labo-omgeving van bv. circulaire economie rond water, biomassa, lokale energieopwekking en duurzame materialen. Het kan ook gaan over het testen van fietsinnovaties of nieuwe concepten in sociale economie. Daarnaast willen we gemeenten en andere partners stimuleren om betekenisvolle ontmoetingsplekken te creëren. Hier liggen heel wat kansen voor creatief en sociaal ondernemerschap en toerisme. Welke kansen dat zijn, moet de komende jaren verder onderzocht worden. 

Waarom krijgt de fietssnelweg de naam Kolenspoor als het niet overal het oude Kolenspoor volgt? 

De oude spoorzate tussen As en Maasmechelen loopt dwars door waardevol en bovenal Europees beschermd natuurgebied (Nationaal Park). Aangezien een fietssnelweg minstens 4 meter breed moet zijn, zou de impact op de natuur in dat gebied te groot zijn. Daarom zegt de wetgever dat een alternatieve route gebruikt moet worden, als die er is. We konden dus de oude zate doorheen het Nationaal Park niet gebruiken. Om het functioneel fietsroutenetwerk te voltooien, is er gekozen voor het tracé langs de N763 om zo toch Maasmechelen, een voormalige mijngemeente, aan te laten takken op de overkoepelende Kolenspoorverbinding. 

Waarom is deze nieuwe fietssnelweg nodig?

Het Kolenspoor is een noodzakelijke schakel om het Maasland te verbinden met het centrum van de provincie en met West-Limburg. Bovendien moet het een extra reden worden voor de inwoners van die gemeenten om sneller de fiets te nemen en de auto te laten staan voor hun woon-werkverkeer of woon-schoolverkeer. Deze fietssnelweg is ook opgenomen in het Regionaal Mobiliteitsplan 2030-2050 van de Vervoerregio Limburg.  

Wanneer zal de fietssnelweg klaar zijn? 

In de loop van 2024 zullen we starten met de aanleg van het stuk tussen de stationssite in As en de Mercuriuslaan in Genk. Later volgt ook nog een nieuwe verbinding tussen Leopoldsburg/Beringen en Heusden-Zolder. Op de andere delen is er vandaag al een fietspad. Dit fietspad zal op een aantal plaatsen een upgrade krijgen, zodat het ook een fietssnelweg wordt. De bedoeling is dat de fietssnelweg volledig fietsklaar is in 2030. De voortgang van het project zal te volgen zijn via deze website en via www.fietssnelwegen.be.

Kan ik vandaag al over het Kolenspoor fietsen? 

Je kan vandaag al voor een deel over het Kolenspoor fietsen. Tussen Zolder en Genk loopt het Kolenspoor dwars door De Teut. Tussen As en Maasmechelen volgt het Kolenspoor de N763. Binnenkort zullen we bovendien Kolenspoorlussen maken. Dat zijn routes op en in de omgeving van het Kolenspoor tussen de 7 gemeenten. Op die manier kunnen fietsers de toekomstige route al een stukje beleven en de omliggende hotspots ontdekken. Alle informatie hierover zal volgen via de website. 

Zal ik ook op het Kolenspoor kunnen wandelen? 

Wandelaars zijn meestal toegelaten op fietssnelwegen. Verkeersborden zullen aanduiden waar je al dan niet mag wandelen. Alle regels die van toepassing zijn op fietsnelwegen vind je hier: https://fietssnelwegen.be/veelgestelde-vragen#mag-ik-met-een-speedpedelec-op-een-fietssnelweg. 

Zal de fietssnelweg verlicht zijn?

Ja, er wordt verlichting voorzien van 6 uur tot 22.30 uur wanneer er niet voldoende daglicht is. De verlichting is zo ingesteld dat er zo min mogelijk negatieve impact is op de omgeving, maar dat de (sociale) veiligheid toch verhoogt. Zo is er gekeken naar de hoogte van de lampen, de invalshoek van het licht, de lichtsterkte en kleur, de afstand tussen de verlichtingspalen en de inplanting van de palen tegenover de rand van het fietspad. 

Waar kan ik terecht om een probleem te melden op het fietspad (over onderhoud, wegdek, signalisatie ...)? 

In een fietsprovincie met een uitgebreid toeristisch en functioneel fietsroutenetwerk van meer dan 4.000 km kan het gebeuren dat je een probleem opmerkt. Denk aan een wegwijzer die niet goed leesbaar is of een tak die het fietspad verspert. Laat het weten via Meldpunt Fietsrijk Limburg. Zo bouw je mee aan een kwaliteitsvol en veilig Fietsrijk Limburg. Bedankt!

Komt er signalisatie? 

Het fietspad zal worden uitgerust met bewegwijzering volgens de huisstijl van de fietssnelwegen in Vlaanderen. De bewegwijzering zal doorverwijzen naar voorzieningen en hotspots in de omgeving. In eerste instantie wordt de bewegwijzering voorzien voor het gedeelte tussen As en Genk. Wanneer de andere delen van de fietssnelweg worden aangelegd, volgt ook daar de bewegwijzering. 

Het Kolenspoor wordt aangelegd in de buurt van natuur. Wat is de impact van de fietssnelweg hierop? 

Het Kolenspoor is een belangrijke natuurverbinding. Zowel in de bermen als de aanpalende natuur- en bosgebieden leven uitzonderlijke plant- en diersoorten. We doen er alles aan om de kostbare natuur te beschermen en we zorgen ervoor dat dieren die “wonen” in de verschillende natuur- en bosgebieden via de bermen van het Kolenspoor met elkaar worden verbonden, zodat uitwisseling van diersoorten mogelijk wordt. Dit bevordert de overlevingskans van eerder zeldzame soorten aanzienlijk. 

Voor het gedeelte van het Kolenspoor tussen Genk en As dat prioritair wordt aangelegd zijn 2,4 miljoen euro aan ecologische maatregelen voorzien. Met deze investering worden o.a. ecotunnels onder en geleidingswanden aangelegd om ervoor te zorgen dat voornamelijk zeldzame reptielen en amfibieën zich op een veilige wijze kunnen verplaatsen tussen de natuur- en bosgebieden. De dieren kunnen zich verplaatsen langs doorlopende open en soortenrijke grasstroken langs het fietspad. 

Langs het fietspad in Genk zullen er stukken opengemaakt worden om een betere leefomgeving te creëren voor insecten (vlinders, kevers, sprinkhanen..), kleine (vleermuizen) en grotere zoogdieren, reptielen (gladde slang) en amfibieën (kikker en padden). Met het Agentschap Natuur en Bos van de Vlaamse overheid, de gemeentes en de natuurorganisaties wordt momenteel een plan opgemaakt om de uitzonderlijke natuurwaarden te beschermen door de opmaak van een natuurbeheerplan. 

Om mogelijke verstoring van nachtdieren (nachtvlinders, vleermuizen…) tot een minimum te beperken wordt een hoogtechnologische verlichting voorzien met uiterst lage intensiteit en een speciale, zachtere lichtkleur die bovendien interactief kan aangestuurd worden. De fietssnelweg vormt op die manier een hefboom die de natuur in dit deel van Limburg voor de komende generaties veilig zal stellen.